De lessen van mevrouw Lohmark
Judith Schalansky
Aanpassing is alles, weet Inge Lohmark. Per slot van rekening onderwijst ze al meer dan dertig jaar het vak biologie. Ze staat erom bekend dat ze de leerlingen kort kan houden en dat zonder woedeaanvallen of gesmijt met sleutelbossen. Daar is ze trots op. De teugels vieren kan namelijk altijd nog.
En als er toch een keer onrust heerst, hoef je alleen maar met je vingernagels over het bord te krassen. Voor de leerlingen is het sowieso het beste hen elk moment te laten voelen dat ze aan haar overgeleverd zijn, in plaats van ze voor te spiegelen dat ze ook maar iets te zeggen hebben. Niemand heeft een keus. Je hebt de teeltkeus en dat was het dan.Als Inge gevoelens begint te ontwikkelen voor een leerlinge uit de derde klas die de gebruikelijke haat-liefdeverhouding voor de jeugd overstijgen raakt haar 'biologistische' wereldbeeld aan het wankelen.Schalansky schetst trefzeker en met veel vaart en humor – vooral humor! – de wedervaardigheden van Inge Lohmark in haar laatste jaren als docent, en noteert fijntjes de barstjes die haar zo zorgvuldig gecultiveerde ijzeren uitstraling begint te vertonen.
Recensie(s)Een biologiedocente van eind vijftig aan een met sluiting bedreigd gymnasium in Oost-Duitsland koestert opvattingen die geheel gerelateerd zijn aan de Darwinistische leerprincipes. Haar onderwijs is rechtlijnig, strak en autoritair. Alleen de beste leerlingen horen te slagen, maar ook die irriteren haar. Haar cynische observaties vormen gedachten die als hamerslagen aankomen. De formulering is meedogenloos, droog en humoristisch. Onder het harnas blijken echter ook zwakheden en gevoelens verscholen, die ze zichzelf niet wil toestaan. De biologische uitweidingen halen de vaart soms wat uit de roman, die weinig handeling kent en met zijn innerlijke dialogen de illusieloosheid en gevoelsarmoe van de vrouw perfect weergeven. Knap geschreven, in Duitsland een verkoopsucces. Voor een groot publiek echter met net iets te veel biologie- en onderwijstheorie gelardeerd. Door de schrijfster met passende tekeningen van biologische aard geïllustreerd. Gebonden, normale druk, leeslint.<br/><br/>J. IJbema